Griffiedag 2022

De gemeentelijke politiek is de afgelopen jaren veranderd. De omgangsvormen worden ruwer en aanspreekvormen persoonlijker. Dat maakt de vraag actueel wat goede politieke omgangsvormen zijn en hoe die in gemeenteraden kunnen worden gerealiseerd. De Nederlandse school voor Openbaar Bestuur (NSOB) heeft onderzoek gedaan in de gemeente Sittard-Geleen wat resulteerde in het essay Politiek is grenzenwerk: Over de stilering van politieke strijd in de gemeente(raad van) Sittard-Geleen. Martin Schulz, werkzaam als co-decaan en adjunt-directeur bij de NSOB, vertelt op de Griffiedag over het onderzoek en de bevindingen en gaat in gesprek over politieke omgangsvormen en hoe de politiek daarin zichzelf kan begrenzen.

In november presenteert de Raad voor het Openbaar Bestuur zijn signalement Gezag herwinnen: Over de gezagswaardigheid van het openbaar bestuur. Hierin stelt de Raad vast dat het gezag van de overheid onder druk staat, onder andere doordat de overheid te weinig bekwaam, betrouwbaar en betrokken is, en het gezag dus steeds minder waard is. Bovendien presenteert de Raad een agenda voor herstel, die de komende tijd samen met burgers, bestuurders, politici, ambtenaren en maatschappelijke organisaties verder vorm moet krijgen.

De centrale vraag tijdens dit onderdeel op de Griffiedag is dan ook: wat denk jij dat er nodig is om de gezagswaardigheid van de overheid te herstellen? Bij de beantwoording van die vraag staan we in het bijzonder stil bij de rol die de griffie kan spelen bij het herwinnen van gezag.

In de Atlas van Afgehaakt Nederland verkennen René Cuperus en Josse de Voogd hoe maatschappelijke verschillen tussen mensen neerslaan op de ‘electorale kaart’ van Nederland. Ze laten zien hoe – vaak gestapelde – verschillen in opleidingsniveau, inkomen en gezondheid zich vertalen in sociaal-culturele voorkeuren en politieke keuzes en hoe die over het land zijn verdeeld. Feitelijke of gevoelde maatschappelijke deprivatie kan ertoe leiden dat mensen ‘afhaken’ van het traditionele bestel. Ze hebben minder vertrouwen in de politiek, stemmen niet (meer) of kiezen voor, wat de auteurs noemen, ‘buitenstaanderspartijen’ aan de flanken. Cuperus gaat tijdens de Griffiedag in op de vraag wie er afhaken, waar en waarom.